Özgür Demirtaş Anlattı: Dolar ve BIST’te Neler Oluyor?

Özgür Demirtaş Anlattı: Dolar ve BIST’te Neler Oluyor?

Kriptokoin.com – Cuma günkü Dolar yükselişinin ardından Merkez Bankasının aldığı kararlar neticesinde Dolar nihayet dizginlenmiş gözüküyor. Cuma’dan itibaren yaklaşık 5 günlük süreçte bir çok kavramı da görmüş olduk. Okuduğumuz zaman ne anlama geldiğini anlamakta zorluk çekeceğimiz long kavramı, kimilerinin giydiğimiz şortlarla karıştırdığı short kavramı sadece bunlardan biri.

Konu böylesine çetrefilli olunca bu duruma Sabancı Üniversitesi Yönetim Bilimleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Özgür Demirtaş açıklamalarıyla müdahale etmiş durumda. Demirtaş toplumumuzda finansal okur yazarlık seviyesinin düşük olduğuna vurgu yaparak Londra Piyasasında meydana gelen Dolar/TL swap faizlerinin % 90’lardan % 200’lere fırlamasıyla ilgili olarak detaylı bir bilgilendirme yapıyor.

1) Londra piyasasında Dolar /TL swap faizleri %90 sonra da%200 leri geçti. Bu bir çok kişinin dikkatini çekti. Malum Finansal okur yazarlık seviyesi düşük olunca da bir çok bilgi kirliliği peş peşe geldi. Kısaca bu konuda yazacağım. Dün de yazdım oradan alıntı ile başlayayım.

— Özgür Demirtaş (@ProfDemirtas) March 26, 2019

Demirtaş, öncelikle swap faizinin ne demek olduğunu açıklıyor. TL’si olmayanın TL alıp onu açığa satıp karşılığında Dolar almasının maliyetine swap faizi dendiğini belirtiyor.

Demirtaş kısaca takas anlamına gelen swap işleminde iki tarafın yer aldığını belirterek bu iki tarafın iki para birimini takasladığına vurgu yapıyor. Swap kavramını zihinlerde en ufak bir şüpheye yer bırakmayacak şekilde açıkladıktan sonra Demirtaş, bir diğer önemli kavramlar olan Long ve Short kavramlarını açıklamaya geçiyor.

Bu durumda karşımıza şöyle bir problem çıkıyor. Satacağın şey elinde yoksa nasıl satacaksın? O zaman ödünç sistemi devreye giriyor. Demirtaş ödünç almanın bir maliyetinin olduğunun hesaba katılması gerektiğini belirtiyor.

Shortlamayı örnekle açıklayan Demirtaş, bir kimsenin eğer bir şeyi shortlayacaksa yani açığa satacaksa onun değerinin düşeceğini düşündüğünü belirtiyor. Peki ne yapacak? önce ödünç alıp sonra açığa satacak ve sonra değeri düştüğünde geri alacak. 100 TL’yi ödünç al, sonra açığa sat, sonrasında düşünce 70 TL’den geri al. Şimdi hepinizin kafasında aynı soru olacak. 30 TL net kar mı diye.

Demirtaş Hoca buna da cevap veriyor ve bunun net kar olmadığını belirtiyor. Zira açığa satılan günden, geri alınan güne kadar arada bir süre mevcut. Bu mevcut sürede de ödünç masrafı karşımıza çıkıyor. 30 TL’lik kardan bu ödünç masrafını düşünce, ayrıca alım satım masraflarını da düşünce, işte geriye kalanın net kar olduğunu belirtiyor Demirtaş Hoca.

Londra Piyasasındaki TL Swap Faizleri
Demirtaş Hoca burada bir uyarıda bulunuyor. Uyarısına geçmeden önce TL shortlamak yani TL’yi satmak daha doğrusu TL’yi Dolar almak için satmak üzere TL bulmanın maliyetinin adı, TL Swap faizi. Peki uyarı ne? Uyarı bu faizin bizim Merkez Bankasının verdiği faizle hiç bir ilgisinin olmaması.

Demirtaş Hoca, Londra TL swap faizinin neden fırladığı sorusunu yukarıda belirttiği short olayıyla anlatarak ve bu işlemleri gerçekleştirebilmeleri için Londra piyasasının TL bulmak zorunda olmasına bağlayarak cevaplıyor.

9) Peki ne oldu da Londra TL swap faizi fırladı? Yabancı yatırımcı Dolar/TL nin yükseleceğini düşündüğü için TL satıp Dolar almak istedi (Yani TL SHORT, Dolar LONG olmak istedi). TL’si olmadığı için ne yapması gerekti? Londra piyasasından TL bulması gerekti.

— Özgür Demirtaş (@ProfDemirtas) March 26, 2019

TL bulmanın zor olduğunu belirten Demirtaş Hoca, Ağustos 2018’deki kanun maddesine atıf yapıyor ve kanun maddesiyle Türkiye’de yerleşik bankaların yurtdışı piyasalara sağlayacakları toplam TL miktarının Özsermayelerinin % 25’i ile kısıtlandığını vurguluyor. Bu durumda karşımızdaki seçenekler ise şunlar:

TL bul-Shortla-Dolar al-Maliyet % 200

O zaman yabancı ne yapacak bu işe girmeyecek. Girdi ise de canı çok fena yanacak. Demirtaş Hoca, ne güzel işte yansın canı diyenlere işin hakikatinin öyle olmadığını anlatıyor ve şu ifadeleri kullanıyor:

“Yabancı yatırımcı, Uluslararası swap piyasalarından TL bulma maliyeti fırlayınca elinde Türk varlıkları varsa onları satıp TL bulur. Yani nolur? Borsa’da Türk şirketlerine yatırımı varsa onları satar TL bulur ve Borsa çakılır.Nitekim bu oldu mu? Aynen dediğim gibi oldu.”

Hareketin sadece bununla sınırlı kalmayacağını vurgulayan Demirtaş Hoca, eğer Türk tahvili varsa TL bulmak için onun da satılacağına vurgu yaparak bu durumda ucuzlayan tahvillerin faizinin artacağını belirtiyor.

14) Borsa satışından sonra elinde Türk tahvili varsa onu da satar TL bulmak için. Tahvil satınca ne olur, tahvil fiyatı düşer, ucuzlayan tahvillerin faizi artar. Peki Tahvil faizi de bugün fırladı mı? Evet fırladı %18 küsürlerden % 19.53’e çıktı. Aynen dediğim gibi oldu.

— Özgür Demirtaş (@ProfDemirtas) March 26, 2019

Bu durumun burada kalmayacağını belirten Demirtaş Hoca, Yabancının TL bulma ihtiyacının ve iştahının daha da artarsa elindeki Likit olmayan varlıkları da satmaya kadar yolunun olduğuna vurgu yapıyor ve son olarak şu uyarı da bulunuyor:

“Swap faizlerinin artması TL’yi Satıp Dolar almak isteyen Spekulatif yatırımların önünü kısa vadede kesip işimize yarar ama uzun vadede,TL bulamayan yabancı yatırımcıyı düşman eder, TL’nin itibarını düşürür, Borsa ve Tahvilimizi sattırır. Yeni yatırımcıyı kaçırır.”

Demirtaş Hocanın bu açıklamalarının kafamızdaki bir çok soru işaretinin giderilmesine son derece yardımcı olduğunu özellikle belirtmemizde fayda var.

Son dakika gelişmelerden anında haberdar olmak için Kriptokoin.com’u Twitter’da takip edin, Facebook (NASDAQ:FB) sayfamızı beğenin ve Telegram kanalımıza katılın!

The post Özgür Demirtaş Anlattı: Dolar ve BIST’te Neler Oluyor? appeared first on Kriptokoin.com.